دنیای معنوی بچه ها سرطانی چگونه است؟ - بروزترین وبلاگ

به گزارش بروزترین وبلاگ، خبرنگاران/خراسان رضوی مهمترین بحران های معنوی ای که بچه ها در دوران بیماری سرطان تجربه می کنند عبارت از مسائل فلسفی، ایمان، ارتباط با طبیعت، بازی و تفریح، عشق و حمایت اجتماعی، ابراز ترس و اضطراب، ابراز پرخاشگری و امید به آینده است.

محققان در پژوهشی با موضوع تجربه والدین در روبروه با مسائل و چالش های معنوی بچه ها مبتلا به سرطان، نوشته شهریار شهیدی، سمیه برج علیلو، جلیل فتح آبادی و محمدعلی مظاهری شرایط معنوی بچه ها سرطانی را بررسی کردند. این پژوهش بااستفاده از مشاهده مستقیم و بررسی 21 خانواده دارای کودک سرطانی در تهران به مدت سه ماه به دست آمده است.

محققان در این پژوهش بیان کرده اند:زمانی که بچه ها مبتلا به سرطان می شوند، در مورد اینکه چرا دچار بیماری شده اند و دلیل درد و رنجی که متحمل شده اند سؤالاتی مـی پرسـند و بدین ترتیب به جستجوی معنای رنج می پردازند. در مورد خـدا و چگـونگی آن و اینکه چرا آنها را دچار بیماری، درد و رنج کرده است، مسائلی را مطرح می کنند. از دیگر سؤالات بچه ها در این دوران، مـرگ و ماهیـت آن است. بدین ترتیب زمـانی کـه کـودک بیمـار می شود جریان رشد معنوی آنها سریع می شود.

در این مقاله آمده است: بحران معنـوی در بچه ها خود را به صورت ترس نشان مـی دهـد. این ترس در بچه ها زیر 6 سال به صورت ترس از حرکات ناگهانی، صدای بلند، از دسـت دادن حامی، ترس از تنهایی، تاریکی، صدمه فیزیکی و قطع عضو است. در بچه ها سن مدرسه به صورت ترس از تنبیه شدن، رفتن به جهنم، زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی و خطرهای طبیعی از مهمترین ترس هایی اسـت کـه نشـان از بحـران معنـوی دارد. بـدین ترتیب آنهـا رفتارهـایی همچـون پرخاشـگری، قطع تعامل با دیگران، گریه و رفتارهای بازگشـتی را نشان می دهند و دچار کابوس شبانه، اخـتلالات خواب، رفتارهای خودتخریبی، احساس کم توانی، ناامیدی، تحریک پذیری، ابهام، شـک و تردید در مورد خدا می شوند.

محققان در این مقاله می گویند: بچه ها با بیمـاری مزمنی همانند سـرطان بـه علـت از دسـت دادن عضـوی از بـدن دچـار تـرس از مراقبـت هـای بهداشـتی مـی شـوند. دور از خانـه بـودن، عـدم برقراری رابطه بـا همسـالان منجـر بـه احسـاس بی کفایتی، کم ارزشی و ناامیدی در آنها می شـود. بنابراین تجربه رنج در بچه ها و نوجوانان مبتلا بـه سـرطان نـه تنهـا حاصـل درد فیزیکی است، بلکه عوامل عـاطفی، اجتمـاعی و معنوی در این رنج اثر دارنـد.

محققان اظهار کرده اند: سرطان فرصتی برای تأمل و خودارزیابی در اختیار بچه ها و نوجوانان قرار می دهد و بدین ترتیب موجب رشد معنوی و عاطفی در آنها می شود. نتایج استخراج شده از پژوهش حاضر نشان داد که بچه ها بیمار بحران شدیدی را تجربه می کنند و در فرایند درمان و تلاش برای مبارزه با بیماری، نگرانی و چالش هایی را تجربه می کنند. مهمترین مسأله و چالش ذهنی بچه ها مبتلا به سرطان مسائل و سؤالات فلسفی در رابطه با زندگی و مرگ بود.

در این پژوهش گفته شده است: توجه به مرگ یکی از نیازهای معنوی انسان است و آشنایی با زندگی پس از مرگ مورد توجه جدی بچه ها در این دوران است. مادران بیان می کردند زمانی که بیماری فرزندشان عود می کرد، توجه ایشان بیشتر بر موضوع مرگ متمرکز می شد. یکی از دیگر جوانب مورد تأکید از سوی بچه ها مبتلا به سرطان مفهوم ایمان، خدا و طلب یاری از او برای بهبودی است و در این دوران برای آنها احساس امید، جستجوی معنا و هدف در زندگی پایه و اساس مذهبی دارد و ایمان و دعا منبع مهمی برای تقویت آنهاست.

مطالعات مختلف در این پژوهش نشان داده است: بچه ها مبتلا به سرطان در پی حمایت اجتماعی هستند. یکی از منابع حمایتی برای آنها رابطه باخدا، خواندن دعا و نماز است که احساس سلامتی را در آنها به وجود می آورد. رابطه کودک باخدا در طول مدت زمانی که در بیمارستان بستری است، به او در مقابله مؤثر با ترس ها و اضطراب هایش یاری می رساند زیرا دین و توجه به آموزه های دینی احساس امید را در افراد به وجود می آورد و به عنوان یک مکانیزم دفاعی مؤثر عمل می کند.

در این پژوهش آمده است: موضوع دیگری که مورد توجه مادران مورد مصاحبه قرار گرفته شده ارتباط، عشق و حمایت اجتماعی است. آنها بیان می کردند که بچه ها شان وابستگی شدید به آنها و اعضاء خانواده پیدا کرده اند. نیاز به عشق، تعلق و پیوستگی از ابتدایی ترین نیازهای معنوی کودک است که بدین ترتیب موجب رشد اعتماد در آنها می شود، اما احساس تعلق و پیوستگی شدید نشانه هایی از استرس معنوی در بچه ها مبتلا به سرطان است. در این دوران علاقه به پدر و بازی با او خود را پررنگ تر از قبل نشان می دهد. بازی و شوخی با پدر برای بچه ها سرگرم کننده است؛ زیرا شوخی و خندیدن از جمله نیازهای معنوی است.

شهیدی و همکارانش اظهار کردند: توجه به بازی و تفریح و هم چنین تجربه و ارتباط با طبیعت نیز یکی از موضوعات مورد تأکید مادران بود. بازی بخشی از معنویت کودک است و بچه ها از طریق بازی به ساخت معنی در جهان پیرامون می پردازند. مادران در این پژوهش مطرح می کردند که بچه ها زمانی که در بیمارستان بستری هستند منتظر رفتن به اتاق بازی هستند تا به بازی مشغول شوند. در این ساعات کاملاً شاد هستند؛ زیرا بازی موجب ارتباط درونی در آنها می شود و بدین ترتیب یک محیط امن و ایمن را تجربه می کنند.

محققان ضمن اشاره به اینکه هنر و موسیقی از مهمترین منابع برای ایجاد آرامش معنوی در بچه ها مبتلا به سرطان است، می افزایند: در پژوهش حاضر بچه ها اغلب به بازی با اسباب بازی های پزشکی علاقه مند بودند. بودن در محیط باز و سرسبز و خارج از شهر برای ایشان لذت بخش است.

این پژوهش بیان می کند: یکی دیگر از مفاهیم مورد تأکید از سوی اکثریت مادران پرخاشگری، ترس و اضطراب بچه ها بود. بچه ها آنها با کوچکترین مسأله و مشکل عصبانی می شوند و نسبت به آنها و سایر فرزندان پرخاشگری می کنند. در این زمان ممکن است که مادر را مورد ضرب قرار دهند و ابزارها و وسایل پیرامون را پرتاپ کنند. آنها مطرح می کردند که فرزندان شان زمانی که در بیمارستان هستند پرخاشگرتر و لجبازتر می شوند.

بنابر آنچه در این پژوهش آمده است: مادران مورد مصاحبه اذعان داشتند که بچه ها آنها پس از آگاهی از بیماری دچار ترس، اضطراب و بی خوابی شده اند، ناخن می خورند، زمانی که نزدیک محوطه بیمارستان می شوند می ترسند، از این که روی ویلچر بنشینند و موهای خود را از دست بدهند، دلهره و نگرانی دارند و از مادر خود پیش از دست دادن موی خود کلاه گیس می خواهند. همه موارد بیان شده به خوبی نشان دهنده ترس و اضطراب آنها در این دوره است. پژوهش های مختلف نشان دادند که بحران معنوی در بچه ها مبتلا به سرطان همراه با اضطراب، ترس، خصومت و پرخاشگری است.

محققان بیان کردند: آخرین درونمایه که مورد توجه است، مسائلی است که بچه ها در مورد آینده و امید به آینده مطرح می کنند؛ زیرا امید به آینده یکی از نیازهای معنوی افراد است. امید دادن و امید دریافت بخش اصلی معنویت افراد از جمله بچه ها است. در این زمینه مادران اشاره می کردند که کودک آنها در مورد ازدواج، رشته تحصیلی و زمان پدر و مادر شدن از آنها سؤال می پرسند. ایشان بیان می کردند بچه ها آنها در مورد برنامه هایی که در آینده دارند با آنها صحبت می کنند.

در این پژوهش آمده است: بچه ها مبتلا به سرطان پس از تشخیص بیماری با چالش هایی روبرو هستند. یکی از چالش های پیش روی ایشان مسائل معنوی است. از این رو مهمترین بحران معنوی که بچه ها در این دوران تجربه می کنند عبارت از مسائل فلسفی، ایمان، ارتباط باطبیعت، بازی و تفریح، عشق و حمایت اجتماعی، ابراز ترس و اضطراب، ابراز پرخاشگری و امید به آینده است.

در این مقاله گفته شده است: والدین در روبروه مستقیم بچه ها باید پاسخگو و حامی بچه ها در روبروه با چالش ها و بحران های معنوی باشند. والدین در روبروه با چراهای فلسفی بچه هاشان هستند و از سویی باید به عنوان یک حامی ایشان را به یک منبع امن متصل کنند و آنها را مورد عشق و محبت قرار دهند. هیجانات منفی ایشان همچون ترس و خشم را مدیریت کرده و با ابزاری همچون بازی فضایی مفرح مملو از حس اعتماد در آنها به وجود آورند؛ زیرا همانطور که مطرح شد معنویت و باورهای دینی بر ادراک بچه ها از بیماری، رنج، شفا و مسائل مرتبط با آن تأثیرگذار است و چارچوب مقابله مثبتی را برای بچه ها فراهم می آورد. از این رو ایشان نیاز به توانمندسازی دارند تا از این رهگذر به شناسایی نیازها و بحران های معنوی بچه ها خود نائل شوند تا در مرحله بعد توانایی مراقبت معنوی از بچه ها خود را داشته باشند.

پژوهشگران معتقدند: مواردی همچون سؤالات فلسفی مختلف در رابطه با زندگی و مرگ، ایمان و مورد عشق و حمایت اجتماعی قرار دریافت عمده دغدغه والدین در ارتباط با بچه ها مبتلا به سرطان است. در این راستا لازم است آموزش های لازم برای توانمند کردن والدین جهت مراقبت معنوی از بچه ها مبتلا به سرطان صورت گیرد؛ زیرا مراقبت از بچه ها بیمار علی الخصوص بچه ها مبتلا به سرطان یک فعالیت تیمی است.